top of page

Kalendarium historii miasta i parafii

ok. 1790  – powstaje osada Philippolis (nazwana od imienia hr. Philippa Colonny, pana tych ziem)

ok. 1800  – powstaje osada Schwierkle

1824  – powstaje osada Böhme (Bemowskie)

1836  – budowa zakładu hutniczego oraz osiedla dla robotników (inicjatorem jest pan dóbr strzeleckich hr. Andreas Maria von Renard). Zakład jak i osada otrzymują nazwę Zawadzki – od nazwiska generalnego pełnomocnika dóbr hrabiowskich i pierwszego dyrektora tej huty Franza von Zawadzky’ego

1840  – powstaje osiedle Klachocz

1863-09-15 – na Starym Zawadzkim, w okolicach targowiska, postawiono żelazny krzyż oraz małą sygnaturkę

1888  – powstaje osada Palästina (Palestyna), zwane także „Żydownią”

1888-07-07 – do pracy w miejscowym szpitalu przybywają 3 Siostry Kongregacji Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza (Boromeuszki) i zakładają pierwszy klasztor

1889 – powstaje w Zawadzkiem osobna gmina ewangelicka

1894 – poświęcenie zboru ewangelickiego

1897 – z połączenia osad Zawadzki, Schwierkle, Philippolis i Böhme zostaje powołana osobna gmina – Zawadzki

1890-05-09 – jeden z pierwszych dokumentów dot. budowy kościoła katolickiego w Zawadzkiem (przekazanie gruntów)

1892-09-27 – wydanie zgody na budowę kościoła w Zawadzkiem przez wrocławski wikariat generalny (podpisany przez kard. Georga Koppa)

1894 – zmiana terenu budowy świątyni (teren przy Lublinitzer-Straße)

ANDRZEJ RENARD.jpg
Untitled design - 2024-05-09T130857.642.png

1895-1899  Czas budowy kościoła

Untitled design - 2024-05-09T135604.729.png
Untitled design - 2024-05-09T131603.167.png
Untitled design - 2024-05-09T134023.757.png
Untitled design - 2024-05-09T133740.880.png

(Nad budową świątyni czuwał dyrektor huty Wilhelm Esser wraz komitetem budowlanym, w którego skład wchodzili parafianie: Scholz, Kurda, Steinfest, Zysik, Josef Lukawski oraz Max Maus).

 

1895-09-04 – poświęcenie placu budowy i położenie pierwszej cegły, czego dokonał proboszcz parafii w Kielczy – ks. Józef Wajda

1898-11 – zakończenie budowy kościoła

1899-04-06 – zawieszenie trzech dzwonów wykonanych przez firmę ludwisarską Gustava Colliera z Zehlendorfu

1899-04-20 -  poświęcenie kościoła, którego dokonał dziekan archiprezbiteratu toszeckiego i proboszcz parafii pw. Trójcy Świętej w Wiśniczach – ks. Lebeck

1901 – powołanie do życia Rady Parafialnej w Zawadzkiem (na czele stanął proboszcz kielczański ks. Wajda, a jego zastępcą został dyrektor Esser)

1901 – ustawienie przy kościele krzyża, który ufundowali parafianie (Maria Bromer, Franciscus Zyzik, Franciscus Kindler i in.)

1903 – ustawienie krzyża w osadzie Böhme (przy głównej szosie)

1904-05-06 – wizytacja pomocniczego biskupa wrocławskiego Heinricha Marxa i udzielenie po raz pierwszy w Zawadzkiem sakramentu bierzmowania

1904 – pierwsza pielgrzymka na Annaberg (Górę Świętej Anny)

1905 – ustawienie ołtarza bocznego poświęconego św. Józefowi

1905-12-16 – przybycie do Zawadzkiego ks. Oscara Hankego (wikariusz parafii Kielcza z przeznaczeniem dla wspólnoty w Zawadzkiem)

1905-12-18 – poświęcenie cmentarza w Zawadzkiem, którego dokonał dziekan archiprezbiteratu toszeckiego ks. Lebeck i ks. Hanke

1907 – ustawienie nowego, neogotyckiego ołtarza głównego

1909 – budowa kaplicy w szpitalu

1910-11-1 – Zawadzkie staje się kuracją

1911 – ustawienie ołtarza bocznego poświęconego Matce Bożej (pochodził on z 1861 r. i pierwotnie znajdował się w jednej z parafii dekanatu Bytom)

1912-1914 – budowa fary (plebanii) w Zawadzkiem

1913-03-08 – poświęcenie stacji drogi krzyżowej, którego dokonał franciszkanin z Annabergu (pierwsze obrazy pojawiły się w 1908)

1914-1918 – czas Wielkiej Wojny

1917-05-05 – przekazanie dzwonów kościelnych na cele wojenne

1917-10-1 – wydanie dekretu kard. Georga Koppa ustanawiający powstanie osobnej parafii w Zawadzkiem

1918-05-01 – wejście w życie dekretu erygującego parafię Świętej Rodziny w Zawadzkiem

1920-03-28 – poświęcenie drewnianego krzyża misyjnego przy kościele na zakończenie pierwszych misji parafialnych

1921-03-20 – plebiscyt górnośląski (w Zawadzkiem 50,7% za Polską, a 49,3% za Niemcami)

1923 – powstanie wzdłuż szosy Renarda domów hutniczych (9-häuser)

1926 – włączenie do parafii wsi Liszczok

1927-02-06 – poświęcenie trzech nowych dzwonów (Sanct Georg, Sancta Maria i Sancta Barbara), którego dokonał bp Valentin Wojciech

1932-05-16 – powstanie drugiego klasztoru Sióstr Boromeuszek w Zawadzkiem (tzw. Josefheim), gdzie siostry prowadziły przedszkole, ambulatorium, dom starców i szkółkę rzemiosła i gospodarstwa domowego dla dziewcząt

1933 – renowacja kościoła z inicjatywy ks. Hankego

1934 – ustawienie kapliczki przy dzisiejszej ul. Ziai

1935 – budowa kolejnych domów hutniczych

1936-12-01 – zmiana nazwy miejscowości z Zawadzki na Andreashütte

1939-1945 – czas II wojny światowej

1942 – przekazanie dwóch dzwonów na cele wojenne

1945-01-21 – zajęcie Zawadzkiego przez Armię Czerwoną

1945-03 – powstanie polskiej administracji w Zawadzkiem

1945-1953 – zbór ewangelicki w Zawadzkiem funkcjonuje jako kościół szkolny (opiekował się nim do 1951 r. prefekt gimnazjum, przybyły z Kresów ks. Józef Dziurzycki)

1949 – powstanie malowideł na suficie kościoła, których autorem był Teodor Lempik (uzupełnione w 1978)

1949 – ustawienie krzyża na Philippolis (przy ul. Chopina)

1951-09-16 – poświęcenie Groty Lourdzkiej – wotum za uratowanie życia ks. Alfonsa Müllera i parafian w 1945 r.)

1953-01-31 – poświęcenie kaplicy pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w zameczku myśliwskim Malepartus

1954 – przybycie do powstałego w zameczku myśliwskim Malepartus – Specjalnego Zakładu Leczniczo-Wychowawczego Caritas Sióstr Szkolnych de Notre Dame

1956-1960 – powstanie osiedli przy dzisiejszych ulicach: Sienkiewicza, Kani i Szaflika

1956-1966 – budowa bloków na Nowym Osiedlu

1957-1962 – budowa bloków na osiedlu Powstańców Śląskich

1960-1961 – przebudowa budynków gospodarczych i zaadaptowanie ich pod salkę katechetyczną

1960-06-19 – poświęcenie dwóch nowych dzwonów odlanych w hucie w Nowym Bytomiu (św. Florian i Świętych Młodzianków), którego dokonał bp Wacław Wycisk

1962-07-07 – nadanie praw miejskich osadzie przemysłowej Zawadzkie

1963 – ustawienie w miejsce ołtarza św. Józefa ołtarza Serca Pana Jezusa

1965/66 – remont i zmiana wystroju wnętrza świątyni (pierwotny, neogotycki ołtarz główny został zastąpiony nowym, bardziej współczesnym)

1970 – zmiana wystroju świątyni (m.in. zniknęły neogotyckie ołtarze boczne)

1972-1973 – przebudowa i rozbudowa salki katechetycznej

1976 – przybycie do pracy w  Specjalnym Zakładzie Leczniczo-Wychowawczym Caritas Braci Szkół Chrześcijańskich św. Jana de la Salle

1978 – w miejscu bocznych ołtarzy pojawiły się malowidła – z jednej strony Matki Bożej, z drugiej

 Chrystusa Króla)

1981 – pierwsze próby wybudowania nowego kościoła w Zawadzkiem

1981-05-04 – ustawienie z inicjatywy „Solidarności” krzyża na terenie huty

1983 – otrzymanie terenu pod budowę nowej świątyni (w okolicach ulic: Karola Miarki, Opolskiej, Paderewskiego oraz torów kolejowych linii Tarnowskie Góry – Opole Główne)

1985-05-04 – poświęcenie placu budowy nowego kościoła (dokonał tego bp Antonii Adamiuk)

1985-08-08 – rozpoczęcie budowy kościoła podczas uroczystej Mszy św. pod przewodnictwem bpa Jana Wieczorka

1992 – pierwszy numer gazetki parafialnej „Rodzina Pana Jezusa”

1995 – wydzielenie z parafii Świętej Rodziny nowej parafii – Najświętszego Serca Pana Jezusa

1995-10 – powołano do życia Komitet Odbudowy Kościoła Świętej Rodziny, w skład którego weszli J. Kusz, H. Jagoda, A. Brolik, L. Labno i L. Lachcik

1996 – ustawienie nowego krzyża na terenie huty, który poświęcił bp Alfons Nossol

1996-05 – rozpoczęcie wielkiego remontu kościoła Świętej Rodziny i zmiana wystroju świątyni

1997-10-26 – uroczysta konsekracja świątyni po remoncie (dokonał jej biskup opolski Alfons Nossol) i poświęcenie figury św. Floriana

1998 – dalszy remont świątyni

1999-05-29 – jubileusz 100-lecia kościoła (Eucharystię sprawował bp Jan Bagiński)

2000 – budowa krzyża na Nowym Osiedlu

2000 – pierwsza droga krzyżowa ulicami miasta

2005-07-26 – poświęcenie kaplicy św. Anny przy kościele

2006 – pierwszy festyn „Majówka z Rodziną”

2006-04-02 – ustawienie w grocie popiersia Jana Pawła II

2019 – ustawienie nowego, metalowego krzyża misyjnego

Księgi parafialne:

Księgi Chrztów prowadzone od 1899 r.

Księgi Ślubów prowadzone od 1 listopada 1910 r.

Księgi Zgonów prowadzone od 1 listopada 1910 r.

 

Granice parafii pw. Świętej Rodziny:

ZAWADZKIE, ulice: Andrzeja, Czarna, Dworcowa, 20 Stycznia, Harcerska, Kolejowa, Krótka, Ks. Wajdy, Leśna, Lubliniecka, Nowe Osiedle, Opolska (numery nieparzyste 1–43 i parzyste 2–50), Polna, Stawowa, Strzelecka, Szpitalna, Waryńskiego, Zielona

LISZCZOK, ulice: Zawadzka i Rybacka

Duszpasterze Parafii pw. Świętej Rodziny w Zawadzkiem

Untitled design - 2024-05-09T134504.101.png

ks. Józef Wajda

Untitled design - 2024-06-14T145518.289.png

ks. Jerzy Joaniec

Untitled design - 2024-06-14T150112.113.png

ks. Jan Sylwester Sigmund

Zrzut ekranu 2024-06-14 150435.png

ks. Bernard Kotula

Untitled design - 2024-06-23T153724.618.png

ks. Joachim Bomba

Proboszczowie i administratorzy:

ks. Józef Wajda – proboszcz parafii w Kielczy, budowniczy kościoła w Zawadzkiem

ks. Oscar Hanke  ((1905)1918–1933) –wikariusz parafii w Kielczy z przeznaczeniem dla Zawadzkiego, kuratus, proboszcz

ks. Jerzy Jonienc (1933–1934) –wikariusz, administrator

ks. Alfons Müller (1934–1953) –  proboszcz

ks. Alojzy Wollny (1952–1953) –substytut

ks. Walerian Donnerstag (1953–1958) –proboszcz

ks. Jan Sylwester Sigmund (1958–1986(1994)) –proboszcz, budowniczy kościoła NSPJ w Zawadzkiem, emeryt

ks. Bernard Kotula ((1985)1986–1995) – wikariusz, administrator, proboszcz, budowniczy kościoła NSPJ w Zawadzkiem

ks. Joachim Bomba (1995– ) – proboszcz

 

Wikariusze:

ks. Jerzy Jonienc (1933)

ks. Franciszek Bryłka (1955–1958)

ks. Józef Krzeptowski (1958–1959)

ks. Jan Wilczek (1959–1960)

ks. Kazimierz Motyka (1960–1961)

ks. Benedykt Świder (1960–1965)

ks. Emanuel [Gerhard] Kostka (1965–1967)

ks. Gabriel Poeta (1967–1970)

ks. Jerzy Bryś (1969–1971)

ks. Rudolf Halemba (1970–1974)

ks. Stanisław Ignarski (1971–1972)

ks. Bernard Joszko (1972–1975)

ks. Andrzej Zocłoński (1974–1975)

ks. Krzysztof Kubów (1975–1976)

ks. Anton Rainer Kroll (1975–1976)

ks. Michał Wilk (1975)

ks. Czesław Nowak (1976–1979)

ks. Krzysztof Pagór (1976–1979)

ks. Piotr Opara (1978–1981)

ks. Ryszard Sander (1979–1981)

ks. Kazimierz Bardziński (1981–1986)

ks. Konrad Kosytorz (1981–1983)

ks. Norbert Nowainski (1983–1985)

ks. Bernard Kotula (1985–1986)

ks. Jerzy Dzierżanowski (1986–1988)

ks. Henryk Kuczera (1987–1992)

ks. Norbert Dragon (1988–1991)

ks. Ryszard Michalik (1991–1994)

ks. Ryszard Kinder (1992–1995)

ks. Marian Stokłosa (1994–1995)

 

Inni kapłani:

ks. Józef Dziurzycki (1945–1951) – katecheta w gimnazjum i liceum zawadczańskim oraz opiekun kościoła szkolnego (w zborze ewangelickim)

ks. Franciszek Król (1955–1957) – kapelan Sióstr Szkolnych De Notre Dame w Zawadzkiem oraz katecheta w Gliwicach

ks. Rudolf Stodko (1964) - kapelan Sióstr Szkolnych De Notre Dame w Zawadzkiem

ks. Mikołaj Twardoch (1968–1997) – kapelan Braci Szkół Chrześcijańskich św. Jana de la Salle

ks. Erwin Szczepanek (1998– ) – kapelan Braci Szkół Chrześcijańskich św. Jana de la Salle

ks. Piotr Lepszy (2016–2018) – kapłan przebywający na emeryturze

 

POCHODZĄ Z PARAFII

Kapłani:

ks. Ryszard Mrozek MSF

ks. Mikołaj Ziaja MSF (1934)

ks. Ernest Josef Smieszkol MSF (1950)

ks. Kurt Georg Kaczmarczyk (1952)

ks. Eryk Hachuła (1956)

ks. Ginter Reimann (1967)

ks. Heinz Keller (Wawrzynek) (1974)

ks. Hubert Sklorz (1981)

ks. Stefan Ziaja (1986)

ks. Waldemar Niemczyk (1987)

o. Artur Klaudiusz Spałek OFM (1990)

ks. Robert Ploch (1992)

o. Cherubin Krystian Żyłka OFM (1993)

ks. Krzysztof Trembecki (1993)

ks. Jan Obłończyk (1995)

po podziale parafii (1995):

ks. Rafał Kiełek (2002)

ks. Robert Skornia (2002)

ks. Mariusz Stafa (2002)

ks. Rafał Prusko (2007)

ks. Gabriel Thomalla (2012)

ks. Marcin Skornia (2016)

ks. Kamil Brożyna CR (2022)

 

Klerycy i diakon:

kl. Alojzy Koza (+ w czasie I wojny światowej)

kl. Anton Ksciuk (+ 1941)

dk. Gerhard Swoboda (2004)

Siostry zakonne:

 

Boromeuszki:

s. M. Emma Kleinert SCB

s. M. Samina Paulina Ptok SCB

s. M. Felizitas Potrz SCB

s. M. Soparta SCB

s. M. Justyna Elfryda Zyzik SCB

s. M. Symeona Krystyna Michalska SCB

Franciszkanki:

s. M. Immakulata Maria Mrozek

s. M. Urszula Mrozek

s. M. Mechtylda Krystyna Mandrela

s. M. Maria Rosa Kopyra

Pasterzanki: 

s. Barbara Pietrzak 

Nazaretanki:

SM Antonina Feluks,

po podziale parafii (1995):

SM Joanna Rudzik,

SM Anna Szubert,

SM Alina Andryszewska

autor artkułu Kamil Żyłka

bottom of page